Lẹo mắt, hay còn gọi là hordeolum, là một khối sưng đỏ đau nhức xuất hiện dọc theo mép mí mắt. Đây là một tình trạng phổ biến do nhiễm khuẩn, thường ảnh hưởng đến các tuyến dầu ở chân mi mắt. Mặc dù lẹo mắt thường không gây nguy hiểm nghiêm trọng cho sức khỏe, nhưng nó có thể gây khó chịu đáng kể và ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày của bạn. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá nguyên nhân gây ra lẹo mắt, cách điều trị nhanh chóng và những cách tốt nhất để ngăn ngừa tái phát.
Lẹo Mắt Là Gì?
Lẹo mắt là một nhiễm trùng cục bộ ở một trong những tuyến dầu nhỏ nằm trong mí mắt. Nó thường xuất hiện như một khối đỏ, sưng gần chân mi. Tình trạng này xảy ra khi các tuyến này bị tắc nghẽn do tế bào chết, dầu hoặc vi khuẩn, gây viêm.
Có hai loại lẹo mắt:
- Lẹo ngoài: Nằm ở mép ngoài của mí mắt.
- Lẹo trong: Nằm bên trong mí mắt, ít phổ biến hơn nhưng có thể đau hơn.
Vi khuẩn thường gặp gây ra lẹo mắt là Staphylococcus aureus, một loại vi khuẩn có sẵn trên da. Lẹo có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng những người có một số yếu tố nguy cơ nhất định, như vệ sinh mắt kém hoặc một số bệnh về da (như viêm mí mắt), dễ bị mắc hơn.
Nguyên Nhân Gây Ra Lẹo Mắt
Một số yếu tố có thể làm tăng khả năng phát triển lẹo mắt, bao gồm:
- Chạm tay vào mắt bằng tay bẩn: Điều này có thể truyền vi khuẩn vào mí mắt.
- Đồ trang điểm cũ kém vệ sinh: Sử dụng mỹ phẩm đã hết hạn hoặc chia sẻ với người khác có thể dẫn đến nhiễm khuẩn.
- Vệ sinh kém: Không rửa mặt hoặc tẩy trang trước khi đi ngủ có thể làm tắc nghẽn các tuyến.
- Viêm mí mắt: Viêm mãn tính của mí mắt làm tăng nguy cơ lẹo.
- Căng thẳng và mệt mỏi: Mặc dù căng thẳng không trực tiếp gây ra lẹo, nhưng nó có thể làm yếu hệ miễn dịch, khiến bạn dễ mắc hơn.
Triệu Chứng Của Lẹo Mắt
Triệu chứng đặc trưng của lẹo mắt là khối sưng đỏ trên mép mí. Các triệu chứng khác bao gồm:
- Đau hoặc nhạy cảm ở khu vực bị ảnh hưởng.
- Sưng mí mắt.
- Tăng sản xuất nước mắt.
- Một đốm vàng nhỏ ở giữa khối (cho thấy có mủ).
- Nhạy cảm với ánh sáng hoặc cảm giác như có vật gì trong mắt.
Trong một số trường hợp, lẹo có thể tự vỡ và chảy dịch, đây là phần tự nhiên của quá trình chữa lành.
Phân Biệt Giữa Lẹo và Chắp
Quan trọng là phân biệt giữa lẹo và Chắp, vì đây là hai tình trạng khác nhau:
- Chắp: Thường không đau và do tắc nghẽn tuyến dầu, nó xuất hiện sâu hơn trong mí mắt và phát triển chậm.
- Lẹo: Là một khối sưng đau do nhiễm khuẩn ở chân mi. Lẹo thường xuất hiện ở mép mí và có thể gây khó chịu nhiều.
| Đặc Điểm | Lẹo | Chắp |
| Mức độ đau | Đau | Thường không đau |
| Vị trí | Mép mí | Sâu trong mí |
| Khởi phát | Khởi phát nhanh | Phát triển chậm |
| Kích thước | Nhỏ hơn, có thể sưng cả mí | Lớn hơn, nhưng khu trú |
| Triệu chứng kèm theo | Nhạy cảm, đỏ, có mủ | Đỏ, sưng, có thể mờ mắt |
Cách Điều Trị Nhanh Lẹo Mắt
Nhiều người thắc mắc cách để nhanh chóng loại bỏ lẹo mắt. May mắn thay, có một số biện pháp tại nhà có thể giúp đẩy nhanh quá trình chữa lành:
- Chườm ấm: Biện pháp hiệu quả nhất là áp dụng chườm ấm lên mí mắt bị ảnh hưởng trong 10–15 phút, vài lần mỗi ngày. Điều này giúp lẹo chảy ra nhanh chóng bằng cách làm mềm chất bên trong khối.
- Thuốc không kê đơn: Kháng sinh bôi ngoài da dưới dạng thuốc mỡ hoặc nhỏ mắt có thể giúp chống nhiễm khuẩn. Luôn tham khảo ý kiến chuyên gia y tế trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.
- Tránh nặn lẹo: Quan trọng là không bao giờ cố gắng nặn hoặc ép lẹo, vì điều này có thể làm lây lan nhiễm khuẩn và gây tổn thương thêm.
- Giữ vệ sinh tốt: Nhẹ nhàng rửa mí mắt bằng một loại sữa rửa mặt nhẹ hoặc dung dịch muối sinh lý để ngăn ngừa nhiễm khuẩn thêm.
- Tránh trang điểm và kính áp tròng: Trong thời gian có lẹo, hạn chế sử dụng mỹ phẩm cho mắt và kính áp tròng để giảm kích ứng.
Nếu lẹo không cải thiện sau vài ngày điều trị tại nhà, hoặc nếu nó trở nên đau hơn hoặc sưng nhiều hơn, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ mắt để được kê đơn thuốc mỡ hoặc các phương pháp điều trị khác.
Lẹo Mắt Kéo Dài Bao Lâu?
Thông thường, lẹo sẽ kéo dài khoảng 3 đến 7 ngày, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của nhiễm khuẩn và cách điều trị. Với việc chườm ấm, hầu hết các lẹo sẽ chảy ra và lành lại trong khoảng thời gian này. Nếu lẹo kéo dài hơn một tuần hoặc liên tục tái phát, tốt nhất bạn nên tìm kiếm lời khuyên y tế.
Lẹo Mắt Có Lây Không?
Một câu hỏi thường gặp là liệu lẹo có lây lan không. Mặc dù lẹo bản thân không lây nhiễm cao, nhưng vi khuẩn gây ra nó có thể lây lan từ người này sang người khác. Tránh sử dụng khăn tắm, vỏ gối hoặc mỹ phẩm chung với người khác để giảm thiểu nguy cơ lây lan vi khuẩn.
Mẹo Ngăn Ngừa: Cách Tránh Bị Lẹo Mắt
Ngăn ngừa là chìa khóa để tránh lẹo. Bằng cách làm theo những mẹo đơn giản này, bạn có thể giảm khả năng phát triển tình trạng khó chịu này:
- Luôn giữ vệ sinh: Luôn rửa tay trước khi chạm vào mắt hoặc mặt.
- Tẩy trang trước khi đi ngủ: Để mỹ phẩm mắt qua đêm có thể làm tắc nghẽn tuyến dầu.
- Tránh chia sẻ đồ dùng cá nhân: Không chia sẻ khăn tắm, vỏ gối hoặc mỹ phẩm với người khác để giảm nguy cơ lây lan vi khuẩn.
- Thay đổi mỹ phẩm cũ: Mascara, eyeliner và các mỹ phẩm mắt khác nên được thay thế mỗi ba tháng để tránh mất vệ sinh.
- Điều trị viêm mí mắt: Nếu bạn có viêm mí mắt mãn tính, hãy đảm bảo quản lý đúng cách để ngăn ngừa lẹo tái phát.
Điều Gì Xảy Ra Nếu Để Lẹo Mắt Không Được Điều Trị?
Mặc dù hầu hết các lẹo sẽ tự khỏi, nhưng đôi khi, nếu không được điều trị, lẹo có thể dẫn đến những tình trạng nghiêm trọng hơn, như:
- Lẹo có thể cứng lại thành Chắp, là một khối không đau có thể cần điều trị y tế.
- Trong một số trường hợp hiếm, lẹo có thể gây nhiễm khuẩn rộng hơn ở mí mắt gọi là viêm mô tế bào, có thể cần kháng sinh.
Khi Nào Nên Gặp Bác Sĩ?
Hầu hết các lẹo có thể được điều trị tại nhà, nhưng có một số tình huống mà bạn nên gặp bác sĩ mắt. Nếu lẹo trở nên lớn bất thường, không cải thiện sau một tuần điều trị, hoặc gây ra vấn đề về thị lực, can thiệp y tế có thể cần thiết. Bác sĩ của bạn có thể kê kháng sinh mạnh hơn hoặc, trong những trường hợp hiếm, đề xuất rạch lẹo qua một thủ thuật phẫu thuật nhỏ.
Lẹo mắt là một tình trạng phổ biến nhưng có thể điều trị. Bằng cách thực hành vệ sinh tốt và kịp thời xử lý các triệu chứng, hầu hết các lẹo sẽ tự khỏi nhanh chóng mà không có biến chứng. Hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị phù hợp có thể giúp bạn ngăn ngừa các lần tái phát trong tương lai và đảm bảo rằng bất kỳ lẹo nào phát sinh đều được quản lý hiệu quả. Hy nhớ rằng, trong khi hầu hết các lẹo đều vô hại, những trường hợp kéo dài hoặc tái phát nên được đánh giá bởi chuyên gia chăm sóc mắt để loại trừ các tình trạng tiềm ẩn.
